Kıymetli Evrak Hukuku çek • çekle ödeme • kıymetli evrak • kıymetli evrak hukuku 20 Temmuz 2017 Prof. Dr. Şafak NARBAY 0 Yorum

3167 Sayılı Çekle Ödemlerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanunun 10’uncu Maddesi Hükmü Uyarınca Muhatap Bankanın Sorumlu Olduğu Miktar Hakkında Bir İnceleme

1985 yılında yürürlüğe giren 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun1 (kısaca: ÇekK./Çek Kanunu) ile, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun2 (kısaca: TTK.) çeke ilişkin hükümlerine (m. 692-735) ek olarak, çek hakkında birtakım yenilikler öngörülmüş; özellikle de uygulamada büyük sorun oluşturan “karşılıksız çek” olgusu yasal zemine oturtulmuştur.

Çek Kanunu ile getirilen yeniliklerden biri de “Bankanın sorumlu olduğu miktar” kenar başlıklı 10’uncu madde düzenlemesidir. Söz konusu madde;

“Muhatap banka, süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde her çek yaprağı için üçyüzmilyon liraya kadar ve kısmen karşılığının bulunması halinde ise bu miktarı her çek yaprağı için üçyüzmilyon liraya tamamlayacak biçimde ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu husus, hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayri nakdi kredi sözleşmesi hükmündedir.Yukarıda belirtilen sorumluluk miktarı, Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığınca yayımlanan toptan eşya fiyatları yıllık endeksindeki değişmeler göz önünde tutularak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından her yıl Ocak ayında belirlenir ve Resmi Gazetede yayımlanır”
hükmünü içermektedir. Buna göre bir çek ibraz süresi içinde (veya çekin üzerinde yazılı keşide tarihinden önce) ödenmek üzere ibraz edildiğinde, bu çekin karşılığının hiç bulunmaması durumunda muhatap banka, her bir çek yaprağı için 2008 yılı için 435 YTL4; şayet hesapta kısmî karşılık bulunuyorsa ve bu kısmî karşılık söz konusu miktarın altında ise, kısmî karşılığı her bir çek yaprağı için 435 YTL’ye tamamlayarak hamile ödeme yapmakla yükümlü kılınmıştır. Aynı zamanda maddenin 1’inci fıkrasının 2 ’nci cümle düzenlemesi ile, muhatabın bu kanunî garanti yükümlülüğünün hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış dönülemeyecek bir gayri nakdi kredi sözleşmesi olduğu da hüküm altına alınmıştır.